Dil xərçəngi yastı epitelidən ibarət olan bədxassəsi şişdir.
Statistikaya əsasən, dil xərçəngi əksər hallarda kişilərdə inkişaf edir. Xəstəliyə əsasən daha yaşlı insanlarda təsadüf edilir, lakin bəzən bu xəstəlik daha cavan insanlarda da inkişaf edir.
Şiş əsasən dilin böyür hissəsində, daha nadir hallarda dilin altında, kökündə və uc hissəsində inkişaf edir.
Xəstəliyin əsas risk faktorları:
- Siqaret çəkmək
- Spirtli içkilərin qəbulu
- Dilin xroniki travmaları (məsələn, sınmış dişin iti hissəsi dili daim kəsdikdə və ya yaxşı "oturmayan" protez dili daim zədələdikdə və s.)
- Kimyəvi yanıqlar
- Çox isti qidaların və içkilərin daim qəbulu
- İrsiyyət.
Dil xərçəngi çox tez bir zamanda limfa düyünlərinə metastaz verir (yayılır). Bu səbəbdən dil xərçənginin vaxtında aşkar olunması və müalicənin düzgün aparılması olduqca vacibdir. Müalicə xəstəliyin ilkin mərhələlərində başlayarsa, xəstələr əksər hallarda tam sağalır. Lakin daha gecikmiş mərhələlərdə xəstəliyin proqnozu pis olur.
Xəstəliyin əsas simptomu dilin üzərində (əsasən böyür hissəsində) kiçik (1 sm kimi) xoranın əmələ gəməsidir. Xora tədricən böyüyür, əvvəllər ağrı vermir və heç bir müalicəyə tabe olmur. Xəstəlik inkişaf etdikcə boyun limfa düyünləri böyüyür, dildə göynəmə, qaşınma, ağrılar əmələ gəlir. Ağrılar dildə hiss olunur, qulağa, ənsə və gicgah nahiyələrinə yayılır. Daha sonra boyunda, üzdə ödem əmələ gəlir, ağız suyunun ifrazı artır, ağızdan pis qoxu gəlməyə başlayır.
Dil xərçəngi xəstəliyinin əvvəlində şiş həmçinin ağ ləkə, dil toxumasının bərkiməsi, papilloma şəklində ola bilər. Bu səbəbdən dilin üzərində istənilən törəmə onkoloqa müraciət üçün səbəb olmalıdır.
Dəqiq diaqnoz biopsiya nəticəsində qoyulur - törəmənin mikroskopik hissəsi götürülür və müayinə edilir.
Dil xərçənginin müalicəsi cərrahi əməliyyat, kimyəvi və şüa terapiya vasitəsilə həyata keçirilir. Müalicə metodu xəstəliyin mərhələsindən, xəstənin yaşından, xəstədə digər xəstəliklərin olub-olmamasından və s. amillərdən asılı olaraq fərdi şəkildə seçilir.
Dil xərçəngi zamanı əsas müalicə metodu cərrahi əməliyyat sayılır. Əməliyyatdan sonra xəstəyə şüa terapiyası təyin oluna bilər. Əgər xəstəlik gecikmiş mərhələlərdə aşkar olunubsa, cərrahi əməliyyat tətbiq olunmur./saglamolun.az/
